 |
 |
|
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ] 36 nadmiernych ubezpieczeń społecznych, niska wydajność pracy, wykorzystywanie przez przedsiębiorstwa swoich zasobów na nieopłacalną produkcję i inne. Funkcja redystrybucyjna państwa polega na złagodzeniu nierówności społecznych. Interwencja państwa w tym przypadku przejawia się w ustaleniu wysokości płacy minimalnej, rodzaju i wysokości podatków, a także w regulacji cen (np. czynsze) czy udostępnianiu dóbr bezpłatnych (oświata, opieka lekarska). Państwo szczególnie zaangażowane w redystrybucję dóbr nazywane jest państwem opiekuńczym . Jego funkcjonowanie wymaga poważnych wydatków budżetowych. Funkcja stabilizacyjna państwa polega na łagodzeniu skutków trudności pojawiających się okresowo w gospodarce. Efekty długofalowe można osiągnąć rozwijając szkolnictwo, promując rozwój nauki i techniki, tworząc dogodne warunki finansowania działalności gospodarczej. Krótkookresowe skutki daje zwykle regulacja popytu przez państwo, na przykład przez zwiększenie podaży pieniądza lub podniesienie wydatków państwa. Aby prawidłowo funkcjonowała gospodarka państwa, istotne jest tworzenie odpowiednich norm prawnych przeciwdziałających korupcji. Zjawisko korupcji destabilizuje państwo, zakłóca warunki konkurencji w gospodarce, jest także zagrożeniem praw człowieka, ponieważ narusza zasadę równości wszystkich obywateli wobec prawa. Bankiem centralnym naszego kraju jest Narodowy Bank Polski (NBP). Spełnia on następujące funkcje: 1) świadczy usługi bankowe instytucjom finansowym (jest bankiem banków). Są to takie usługi, jakie banki komercyjne świadczą swoim klientom: - udzielanie kredytów bankom komercyjnym, - prowadzenie rozliczeń międzybankowych, - prowadzenie rachunków depozytowych. Banki posiadają swoje rezerwy oraz inne zdeponowane fundusze na rachunkach w NBP - udzielanie pożyczek, 2) pełni funkcję banku państwa. NBP świadczy usługi bankowe instytucjom rządowym, prowadzi rachunek bankowy Ministerstwa Finansów, a także zajmuje się obsługą emisji papierów wartościowych Skarbu Państwa 3) nadzoruje banki komercyjne. NBP ustanawia zasady postępowania dla całego systemu bankowego, a w szczególności dla poszczególnych instytucji wchodzących w skład tego systemu. Celem tych zasad jest zapewnienie bezpieczeństwa i solidności usług świadczonych przez wszystkie banki komercyjne, 4) kontroluje podaż pieniądza i kredytu w gospodarce. Poziom podaży pieniądza powinien odpowiadać potrzebom gospodarki narodowej. NBP stosuje szereg instrumentów ekonomicznych i prawnych: - emituje pieniądz gotówkowy (jest bankiem emisyjnym), - określa obowiązkowy poziom rezerw bankowych, - kształtuje poziom swoich stóp procentowych, - dokonuje tzw. operacji otwartego rynku, czyli kupuje bądz sprzedaje papiery wartościowe. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 37 4.9.2. Pytania sprawdzające Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie funkcje pełni państwo w gospodarce rynkowej? 2. Czym charakteryzują się poszczególne funkcje? 3. Dlaczego konieczna jest ingerencja państwa w procesy gospodarcze? 4. Jaka jest rola banku centralnego w państwie? 5. Jakie są zadania banku centralnego? 6. Jakie funkcje pełni bank centralny? 4.9.3. wiczenia wiczenie 1 Bank centralny (NBP) reguluje podaż pieniądza. Aby wykonać to zadanie NBP, ustanawia obowiązkowy poziom rezerw. Uzupełnij luki w poniższym teście, wpisując właściwe odpowiedzi. Podwyższenie wskaznika rezerw obowiązkowych zmusza banki do utrzymywania & & & & .. części depozytów w formie gotówki w banku centralnym. Depozyty te & & & & & & & & & być przeznaczone na działalność kredytową i proces kreacji pieniądza ulega & & & & & & & Aktywność gospodarcza & & & & & & & & & . Obniżenie wskaznika rezerw obowiązkowych & & & & & & & & & & & .. możliwości udzielania kredytów przez bank. Działalność gospodarcza zostaje& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ... Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) przeanalizować treść ćwiczenia, 2) przeanalizować materiał nauczania, 3) wyszukać w materiale niezbędne informacje, 4) uzupełnić luki w tekście, wpisując poprawne odpowiedzi. Wyposażenie stanowiska pracy: literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia. wiczenie 2 Przeczytaj uważnie poniższe stwierdzenia. Jeżeli uważasz, że stwierdzenie jest prawdziwe, wpisz literę P, jeżeli uważasz, że nieprawdziwe, wpisz literę F. 1.& Stabilizacyjna funkcja rządu polega na zapewnieniu właściwej ilości dóbr i usług. 2& .Stabilizacyjna funkcja rządu polega na dążeniu do pełnego zatrudnienia, stabilizacji cen i wzrostu gospodarczego. 3& .Dystrybucyjna funkcja rządu polega na sprawnym funkcjonowaniu aparatu rządowego. 4& .Dystrybucyjna funkcja rządu polega na doprowadzeniu do właściwej dystrybucji dochodu w gospodarce. 5& .Alokacyjna funkcja rządu polega na utrzymywaniu odpowiednich warunków konkurencji. 6& .Alokacyjna funkcja rządu polega na doprowadzeniu do właściwej dystrybucji dochodu w gospodarce. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 38 Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 1) przeczytać uważnie podane w ćwiczeniu stwierdzenia, 2) przeanalizować materiał nauczania, 3) wpisać literę P bądz F w miejsca wykropkowane odpowiednio, jeśli zdanie jest prawdziwe lub nie. Wyposażenie stanowiska pracy: literatura zgodna z punktem 6 Poradnika dla ucznia. 4.9.4. Sprawdzian postępów Tak Nie Czy potrafisz: 1) wymienić funkcje państwa w gospodarce rynkowej? 2) scharakteryzować funkcje państwa w gospodarce rynkowej? 3) uzasadnić konieczność ingerowania państwa w procesy gospodarcze? 4) przedstawić rolę banku centralnego w kraju? 5) omówić zadania banku centralnego? 6) scharakteryzować funkcje banku centralnego? Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 39 4.10. Polityka fiskalna i monetarna 4.10.1. Materiał nauczania Polityka fiskalna polega na gospodarowaniu przez rząd dochodami i wydatkami dla osiągnięcia określonych celów, a zwłaszcza stabilizacji gospodarki przez przeciwdziałanie wahaniom cyklicznym oraz ograniczenie bezrobocia i wzrostu cen. Jest realizowana przez budżet państwa, który jest podstawowym planem finansowym państwa opracowywanym na jeden rok, obejmującym z jednej strony dochody, a z drugiej wydatki. Na dochody składają się dochody podatkowe i niepodatkowe (m.in. wpłaty z zysku NBP, cła, dochody jednostek budżetowych). Najważniejszym zródłem dochodu budżetu są podatki. Jest to przymusowe, bezzwrotne świadczenie pieniężne, pobierane przez państwo od jednostek gospodarczych i osób fizycznych. Rozróżniamy podatki bezpośrednie i pośrednie. Podatki bezpośrednie to podatek od dochodów osób fizycznych i prawnych oraz podatek od majątku. [ Pobierz całość w formacie PDF ] |