 |
 |
|
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ] najbliższych sobie osób budzi grozę i konsternację, jakby była ona kimś nieznanym, ma zawsze swoją dramaturgię, scenerię, rekwizyty. Takim rekwizytem był telefon, zapomniane dziś urządzenie, którego napastliwy dzwonek przewrażliwionym ścinał krew i zatrzymywał oddech. Kiedy matka umierała, ktoś polecił mu szybko zamknąć kasę i biec do pokoju kierownika, bo tam przełączono rozmowę. Obojętny głos chrypiał, że zawał, że stan poważny. Zapamiętał długie godziny przed salą intensywnej terapii, tykanie elektrycznego zegara, upał taki sam jak dzisiaj, wreszcie biały fartuch, rozłożone ręce i kobiecy głos mówiący coś w rodzaju: Nie dało rady, proszę pana, niestety . Kiedy zupełnie oszołomiony, z teczką w ręku i marynarką przewieszoną przez ramię, rozglądał się potem po korytarzu, nie wiedząc, co robić, widział, jak lekarka wchodzi do swojego gabinetu, z roztargnienia zostawia uchylone drzwi, włącza czajnik, wyciąga grube pismo i przegląda, szeleszcząc lakierowanymi stronami. Zmierć dla nikogo nie jest tą samą osobą, nie może być także doświadczeniem ogólnym, bo choć ciąży nad wszystkimi, zawsze dotyczy tylko niektórych. U ojca wszakże była wielką ulgą. Pamiętał niekończące się noce na stołku przy szpitalnym łóżku, znużenie, krążenie w kółko po hallu, rozprostowywanie zdrętwiałych nóg, gryzący kwas papierosów wypalanych dla zabicia czasu przy otwartym oknie. Głowa ojca nieruchomo spoczywała na chudej poduszce, czasem otwierał oczy i spoglądał bez zainteresowania albo poruszał wargami i trzeba je było wówczas zwilżać kawałkiem ligniny. Nic nie mówił, zapadał w krótkie, trwające po kilkanaście minut transy snu. Charczał wtedy i rzęził, w kącikach ust pączkowały bąbelki śliny. Nie ma żadnych łagodnych przejść, śmierć drażni i zwodzi, do ostatka piętrzy przeszkody, stawia zadania, żąda nadludzkich wysiłków. Podczas snu ojciec zerwał się raptownie z wyrazem bezgranicznego zdziwienia na twarzy, zaklaskał znienacka w ręce, wyrywając przy tym igłę kroplówki, i z szyderczym uśmiechem opadł już po tamtej stronie. Zwiatło na sali, doktor, ziewająca pielęgniarka taszcząca parawan. Irek nie odczuł wówczas niczego, co powinien był odczuć porządny człowiek. Bez słowa zebrał swoje rzeczy: kurtkę, dwie gazety, napoczętą paczkę chipsów; trąc szczypiące powieki, zszedł na dół, wciągnął głęboko styczniowe powietrze, które o trzeciej nad ranem smakowało jak zamrożona wódka, i zaczął skrobać szyby malucha. Ale najwcześniejsza odsłona śmierci, jakiej osobiście doświadczył, to była śmierć Basi. Właściwie pani Basi, dziewczyny mieszkającej w poniemieckim domku obok dziadków, w niedalekim miasteczku, dokąd rodzice co roku wywozili go na lato. Kiedy to mogło być? - głowił się przez chwilę. Ciekawe, prawie równo osiemdziesiąt pięć lat temu, jeszcze nie chodził do szkoły. Dobrze, że liczby niewiele już znaczą, nie powodują zawrotu głowy. Basia studiowała fizykę w Warszawie, była spokojna i poważna. Często, gdy bawił się w piasku albo biegał po podwórzu z drewnianą ciężarówką na sznurku, rozkładała niedaleko leżak. Gryzła papierówki, czytała jakieś nudne książki bez obrazków, rzadziej słuchała piosenek z małego radia, podśpiewując sobie pod nosem. Pamięta płową grzywkę i modne zielone spodnierybaczki, obcisłymi nogawkami sięgające trochę za kolana. Musiała go lubić. Zabierała ze sobą, kiedy jechała do sklepu, sadzała na bagażniku wielkiego czarnego roweru i kazała mocno trzymać się siodełka. Paplał coś przez drogę po swojemu, a ona, pedałując, zaśmiewała się na cały głos. W ciemnym wnętrzu, pachnącym chlebem i beczką ze śledziami, dostawał czasem szkliste, zielone dropsy albo ulepkowatego lizaka na patyku, którego drzazgi właziły między zęby. Którejś niedzieli ktoś nagle wpadł do ogródka i krzyknął: - Słyszeliście? Basia się utopiła w jeziorze w Warbunach! Póznym popołudniem przywieziono ją do domu. %7łukiem z piekarni, dziadek mówił, że nie było innego transportu. Może wtedy nie zabierano na sekcję, może sprawa była jasna - szok termiczny po skoku do wody przy trzydziestostopniowym upale. Samochód wjechał na sąsiednie podwórko. Irek podkradł się od tyłu, wsadził nogę we wnękęstopień do wsiadania, chwycił obiema rękami za wyślizgany bort i z ciekawością zajrzał pod plandekę. Wewnątrz panował półmrok rozjaśniony słonecznymi strzępami, wpadającymi przez szpary. Na deskach białych od mąki leżał podłużny, nieruchomy kształt okręcony kraciastym kocem, spod którego wędrowały jeszcze w różne strony cienkie strużki wody, obok siatka na zakupy wypchana kłębem plażowej sukienki, wetknięte w nią pudełko kremu i ciemne, najmodniejsze okulary chytry kotek . Z domu dobiegał spazmatyczny kobiecy lament, falami przechodzący w gardłowe łkanie, tłukący się potem o mury okolicznych domów przez całą bezsenną noc, aż do rana. Zeskoczył i uciekł, zaczepiając ubraniem o krzaki porzeczek. Nie pamięta pogrzebu. Następnego dnia ojciec zabrał go do domu, to był chyba koniec sierpnia. Jednak po latach, kiedy w miasteczku nie miał już nikogo i przyjeżdżał tylko zajrzeć na niewielki cmentarz, gdzie leżeli dziadkowie, starał się choć przez chwilę zatrzymać przy Basi. Pomnik uważano powszechnie za ekscentryczny, przyciągał uwagę, nawet gorszył. Był rzeczywiście inny niż wszystkie. Projektowany podobno przez jakąś artystyczną znakomitość, stanowił niespotykany przykład zastosowania w takim charakterze nowoczesnej sztuki początku lat sześćdziesiątych. Znieżnobiały obelisk zakończony żelaznym krzyżem, wyższy od człowieka, tak że na krzyż można było spojrzeć, jedynie zadzierając głowę, obok wstęga marmuru, zwinięta w ustawioną pionowo pętlę, powykręcaną, zwichniętą; ni to płatek kwiatu, ni obrys serca, może łodyżka, co zwiędła przedwcześnie, złamana wpół, dotykająca [ Pobierz całość w formacie PDF ] |