Podobne
 
[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Jeśli ludziom brakuje dzielności, najchętniej zrzucają winę na los. W czasach nie zdemoralizowanych, gdy
ludzie są obywatelsko świadomi, najlepszym ustrojem byłaby oparta na prawie republika, bo gwarantuje
wolność i jest trwała; natomiast w czasach współczesnych Machiavellemu (zwłaszcza we Włoszech) potrzebny
jest monarcha, władca, który powinien być lwem i lisem  a więc powinien stwarzać pozory, że jest
uosobieniem wszelkich cnót, jeśli jednak zajdzie konieczność, nie powinien on mieć skrupułów przed
popełnieniem skutecznej zbrodni. Cel jakim jest zjednoczenie podzielonych od wieków i ciemiężonych Włoch,
usprawiedliwia takie środki.
Machiavelli wydaje się rozróżniać dwa wzajemnie do siebie niesprowadzalne typy moralności i dwa
systemy wartości, które się za nim kryją:
" moralność pogańska: akcentuje cnoty obywatelskie, dzielność, przedsiębiorczość, skuteczność, pewność
siebie.
" moralność chrześcijańska: czyli celem najwyższym zbawienie jednostki; kultywuje takie cnoty jak litość,
skromność, miłosierdzie, poświęcenie dla innych.
Obu tych typów moralności i wartości nie da się bezsprzecznie pogodzić, a realizowanie celów związanych z
pierwszym podważa możliwość realizowania celów związanych z drugim i na odwrót. Machiavelli zapewne
jako pierwszy podważył przeświadczenie o zasadniczej zgodności wszystkich rzeczywistych wartości.
Podważył również założenie coincidentia oppositorum  założenie o niesprzeczności wartości; pokazał zatem
że mamy być może do czynienia z fundamentalną odrębnością różnych systemów wartości, które wchodzą ze
sobą w kolizję i zawsze zatem za wybór i preferencje dla pewnych wartości musimy płacić pominięciem lub
marginalizacjÄ… innych.
Wiek XVII
Wiek XVII to wiek geniuszu. Jeśli uznać, że formułowanie się (formowanie) się nauki nowożytnej dało
początek nowej, zwanej zachodnią lub naukową cywilizacją, to kluczowe znaczenie w jej powstaniu miał
właśnie wiek XVII.
Od tego czasu nauka, związana z nią technika oraz kapitalizm, stały się podstawowymi siłami
dziełotwórczymi. Podstawą rewolucji naukowej XVII wieku było powstanie zmatematyzowanego
przyrodoznawstwa. W zasadzie na tym polega wkład Odrodzenia, że przypomniało ono dorobek starożytnych
matematyków, oraz odrzuciło arystotelizm (wraz ze Zredniowieczem w ogóle), aby wykonać zwrot ku
platonizmowi. Arystotelizm wykluczał bowiem możliwość ilościowego, matematycznego opisu zjawisk sfery
podksiężycowej ze względu na jej nieregularność, jakościową odmienność; natomiast Platon od początku
jakby patronował matematyce (twierdził, że Bóg tworzący świat posługiwał się różnymi kombinacjami figur
geometrycznych, jeśli świat daje się tak doskonale matematycznie opisywać i analizować). Pozostawała jednak
trudność związana z nieregularnością zjawisk i procesów przyrodniczych. Rozwiązanie tego problemu
zaproponował Galileusz, czyli Galileo Galilei11, formułując ideę idealizacji, zgodnie z którą prawa nauki
opisują przebieg procesów przyrodniczych tak, jak gdyby one przebiegały, gdyby działały tylko czynniki
11
zm. 1642
20
główne, a nie działały w ogóle czynniki uboczne; (w końcu XIX wieku wypracowano jeszcze drugą metodę
opisu przyrody  rachunek prawdopodobieństwa).
W czasach nowożytnych uprzywilejowane miejsce filozofii zajęła nauka, i o ile pierwsza wytwarzała
postawę umiłowania mądrości pojętej niepragmatycznie, to druga zaspokajała potrzebę wiedzy, która miałaby
możność skutecznego działania.
F. Bacon twierdził, że wiedza i potęga ludzka są tożsame. (...)Nauka jest tłumaczeniem przyrody, tak, by dzięki
jej posiadaniu, przyroda stała się królestwem człowieka(...). Właściwym celem nauki jest dostarczanie narzędzi
tej potęgi tj. (...) wyposażenie życia ludzkiego w nowe wynalazki i środki(...)
Dość szybko intencja panowania nad przyrodą stała się również dążeniem do panowania nad człowiekiem i
społeczeństwem.
Nauka nowożytna, a wrażliwość chrześcijańska:
Powstanie i rozwój nauki nowożytnej właśnie w cywilizacji chrześcijańskiej nie wydaje się przypadkowe, a
idea panowania nad przyrodą oraz możliwości jej realizacji wydają się mieć wyraznie biblijne korzenie:
1. Chrześcijaństwo wyraznie wyodrębnia człowieka od pozostałych istot ożywionych i całej przyrody.
2. Chrześcijaństwo wzywa do podporządkowania sobie przyrody przez człowieka i legitymizuje związaną z
tym działalność.
3. Transcendencja Boga i monoteizm prowadziły do odbóstwienia świata12, który stawał się zatem możliwy do
racjonalnego poznania, poszukiwania immanentnych prawidłowości, przewidywania itd. Modyfikacja tego
świata traciła piętno grzeszności.
W chrześcijaństwie utrwalona jest myśl, że Bóg stworzył świat wedle odwiecznego planu, zatem można było
domniemywać, że tworzy on pewien racjonalny, stabilny porządek, który może być opisany w naukowych
formułach i prawach.
W czasach nowożytnych ważnym, może nawet głównym przedmiotem filozofii stała się nauka. Z czasem
dokonała się polaryzacja refleksji filozoficznej nad nauką w postaci podziału na filozofię naukową i filozofię
nauki. Wcześniej zarysował się podział na racjonalizm i empiryzm; kryterium rozróżnienia był tutaj pogląd na
pochodzenie wiedzy i kryterium prawdy. Dla racjonalizmu zródłem wiedzy k kryterium wiedzy jest rozum, a
dla empiryzmu  doświadczenie. Wcześniej od empiryzmu rozwinął się racjonalizm, który zdominował wiek
XVII.
Program filozofii XVII wieku:
" Filozofia chce rozwiązywać wszystkie wielkie, tradycyjne problemy filozoficzne, ale w sposób zgodny ze
standardami nauki nowożytnej  czyli w sposób naukowy.
" Chciano aby wiedza filozoficzna była pewna, konieczna w swej prawdziwości, a zarazem
wszechogarniajÄ…ca, tzn. obejmujÄ…ca wszystkie problemy bytu13.
" Chciano aby świat był przedstawiany jako jednolity, zintegrowany, uporządkowany przez konieczne prawa
(i determinizmy)  wówczas mógł on być opisywany przez naukę, zwłaszcza przez mechanikę; a zarazem
chciano móc przedstawić człowieka jako byt indywidualny i wolny. Program ten ukształtował się pod
wiodÄ…cym wpÅ‚ywem Kartezjusza (ps. estradowy René Descartes), jednakże jego nastÄ™pcy stosowali go
również do oceny samego kartezjanizmu.
Kartezjusz 1596  1650  Zmysły nie są zródłem poznania
Dzieła:
"  Rozprawa o metodzie
"  Medytacje o pierwszej filozofii
Kartezjusz chciał wypracować filozofię jako naukę uniwersalną budowaną samoświadomie od samego
początku i z poczuciem osobistej odpowiedzialności za każdy jej etap. Jej korzeniem miała być metafizyka,
12
patrz: artykuł M.Heideggera pt. Czas światoobrazu.
13
Patrz str. 2   Swo ste cechy filozofii
21
pniem  fizyka, a gałęziami pozostałe dyscypliny naukowe; miało to gwarantować jej apodyktyczną pewność. [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • karro31.pev.pl
    •  
    Copyright © 2006 MySite. Designed by Web Page Templates