|
|
|
|
|
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
stwierdzono po zawodowym nara\eniu na karbonylek niklu. Nara\enie jatrogenne na nikiel mo\e być spowodowane: a) wszczepami zawierajÄ…cymi nikiel (poÅ‚Ä…czenia stawowe, gwozdzie Å›ródkostne, zastawki serca, przewody stymulatora serca oraz protezy dentystyczne); b) pÅ‚ynami stosowanymi do\ylnie zanieczyszczonymi niklem; c) dializÄ… krwi, w której pÅ‚yn dializacyjny mo\e być zanieczyszczony niklem. DziaÅ‚ania odlegÅ‚e. U osób nara\onych zawodowo na nikiel wystÄ™pujÄ…cy w postaci pyÅ‚u niklowego, siarczku niklowego lub karbonylku niklu obserwuje siÄ™ kilkakrotnie czÄ™stsze ni\ u ogółu populacji wystÄ™powanie nowotworów zÅ‚oÅ›liwych zatok przynosowych i pÅ‚uc. Stwierdzane byÅ‚y tak\e przypadki raka przewodu pokarmowego. Rakotwórcze dziaÅ‚anie niklu udowodniono w badaniach epidemiologicznych wÅ›ród hutników. DziaÅ‚anie rakotwórcze przypisywane jest zwiÄ…zkom niklu o maÅ‚ej rozpuszczalnoÅ›ci w wodzie, podobnie jak zwiÄ…zkom chromu szeÅ›ciowartoÅ›ciowego. Stwierdzono, \e u robotników zatrudnionych w rafineriach niklu na oddziaÅ‚ach, gdzie odbywa siÄ™ pra\enie rud siarczkowych, z czym zwiÄ…zana jest wysoka ekspozycja na podsiarczki, tlenki i prawdopodobnie siarczany niklu, wystÄ™puje bardzo wysokie ryzyko nowotworu pÅ‚uc i nosa. Podobnie wysokie ryzyko wystÄ™puje w procesach produkcyjnych, w których ma miejsce nara\enie na rozpuszczalne zwiÄ…zki niklu (proces elektrolizy, ekstrakcji siarczanów miedzi, w hydrometalurgii) czÄ™sto w poÅ‚Ä…czeniu z ekspozycjÄ… na tlenki niklu. U robotników zatrudnionych przy produkcji baterii niklowo-kadmowych, gdzie nara\enie na nikiel i kadm jest du\e, mo\na zaobserwować nieznacznie wiÄ™ksze ryzyko nowotworów pÅ‚uc. DÅ‚ugotrwaÅ‚a ekspozycja na rozpuszczalne zwiÄ…zki niklu na poziomie l mg/m3 mo\e powodować znaczÄ…cy wzrost wzglÄ™dnego ryzyka raka pÅ‚uc. 25 Mechanizm kancerogennego dziaÅ‚ania niklu wymaga nadal wyjaÅ›nienia. Stwierdzono, \e nikiel wywoÅ‚uje zaburzenie syntezy DNA, inhibicjÄ™ procesów jego naprawy, wypadniÄ™cie sekwencji DNA. Istotny wpÅ‚yw na te procesy wywiera interakcja niklu z cynkiem. WartoÅ›ci biologiczne i toksyczne. StÄ™\enie fizjologiczne niklu wynosi w pÅ‚ucach 15,9µg/kg, wÄ…trobie 8,7 µg/kg, sercu 6,1 µg/kg i krwi 4,8 µg/kg, a stÄ™\enie we wÅ‚osach waha siÄ™ w granicach 0,6 -1,0 µg/kg. StÄ™\enie niklu w surowicy oraz w moczu jest dobrym wskaznikiem Å›rodowiskowego i zawodowego nara\enia ludzi. W przypadku nara\enia ludzi na rozpuszczalne sole niklu, wystÄ™pujÄ…ce w powietrzu, wykazano wysoki współczynnik korelacji (0,95) miÄ™dzy stÄ™\eniem niklu w powietrzu a stÄ™\eniem w moczu. Pomiar stÄ™\enia niklu w moczu mo\e być wskaznikiem tak\e nara\enia na dziaÅ‚anie karbonylku niklu. W przypadku nara\enia ludzi na rozpuszczalne w wodzie zwiÄ…zki niklu, stÄ™\enie tego metalu w moczu poni\ej 100 µg/dm3 po pierwszych 8 h od przerwania ekspozycji mo\e być uznane za nara\enie umiarkowane. Wykrycie natomiast w moczu 500 µg/dm3 wskazuje na niebezpieczne dla zdrowia stÄ™\enia niklu w powietrzu. UwzglÄ™dniajÄ…c potencjalne dziaÅ‚anie rakotwórcze zwiÄ…zków niklu w Polsce obowiÄ…zujÄ…ca wartość NDS wynosi 0,25 mg Ni/m3. Obejmuje ona zarówno nikiel metaliczny, jak i jego zwiÄ…zki nierozpuszczalne. Ołów (Pb), liczba atom. 82; m. atom. 207,19, jest niebieskawym lub srebrnoszarym miÄ™kkim metalem. Temperatura top. oÅ‚owiu wynosi 327,5°C, a temp. wrz. w warunkach ciÅ›nienia atomosferycznego 1740°C. Ołów zawiera cztery naturalnie wystÄ™pujÄ…ce izotopy (208, 206, 207 i 204 w kolejnoÅ›ci czÄ™stoÅ›ci wystÄ™powania), których wzajemne stosunki iloÅ›ciowe w ró\nych mineraÅ‚ach ró\niÄ… siÄ™ niekiedy znacznie. WÅ‚aÅ›ciwość ta byÅ‚a wykorzystywana w badaniach Å›rodowiskowych i metabolicznych przy zastosowaniu nieradioaktywnych znaczników. StopieÅ„ utlenienia oÅ‚owiu w zwiÄ…zkach nieorganicznych wynosi +2 i +4Do powszechnie znanych zwiÄ…zków organicznych nale\Ä… tetrachlorek oÅ‚owiu i tetrametylek oÅ‚owiu. MajÄ… one zastosowanie jako dodatki do paliw. SÄ… to bezbarwne pÅ‚yny mniej lotne ni\ wiÄ™kszość skÅ‚adników benzyny. ZwiÄ…zki te sÄ… rozkÅ‚adane równie\ pod wpÅ‚ywem promieniowania nadfioletowego lub Å›ladowych iloÅ›ci w powietrzu takich chemikaliów, jak halogeny, kwasy lub czynniki utleniajÄ…ce. WystÄ™powanie, zastosowanie, nara\enie. Najwa\niejszym zródÅ‚em oÅ‚owiu sÄ… skaÅ‚y magmowe i skaÅ‚y metamorficzne. WystÄ™puje on w ró\nych mineraÅ‚ach: galena (PbS ceruszyt (PbCO3), anglezyt (PbSO4).Wydobywanie, wytop i oczyszczanie oÅ‚owiu, jak równie\ wytwarzanie produktów zawierajÄ…cych ołów mo\e powodować emisjÄ™ tego metalu do atmosfery. Nara\enie na ołów wystÄ™puje przy produkcji akumulatorów, kabli, drutów, w przemyÅ›le chemicznym, w czasie wyrobu stopów lutowniczych, produkcji Å‚o\ysk, czcionek drukarskich, osÅ‚on zabezpieczajÄ…cych przed promieniowaniem radioaktyw- nym, przy produkcji barwników, insektycydów. Huty oÅ‚owiu sÄ… zródÅ‚em zanieczyszczenia otaczajÄ…cego Å›rodowiska. Strefa zanieczyszczenia powietrza przez du\Ä… hutÄ™ mo\e wynosić ok. 15 km. Powietrze w pobli\u hut oÅ‚owiu mo\e stanowić zródÅ‚o nara\enia mieszkaÅ„ców, poniewa\ zawiera go nieraz powy\ej 80 µg/m3. StÄ™\enia oÅ‚owiu w wodzie pitnej w niektórych rejonach Å›wiata sÄ… wiÄ™ksze ni\ 50 µg/dm3, a w \ywnoÅ›ci wynosi ponad 2,5 mg/kg (miÄ™so, warzywa, ryby). Ołów w glebie i kurzu gromadzi siÄ™ w wyniku spalania benzyny z dodatkiem tetraetylku oÅ‚owiu oraz emisji ze zródeÅ‚ przemysÅ‚owych. Ze wzglÄ™du na to, \e ołów nie ulega biodegradacji ani rozpadowi gleba i kurz stanowiÄ… istotne zródÅ‚o nara\enia, szczególnie dla dzieci. Stwierdzono, \e u dzieci bawiÄ…cych siÄ™ na terenach zanieczyszczonych stÄ™\enia oÅ‚owiu we krwi mogÄ… wzrastać od 30 do 70 µg/l . MaÅ‚e dzieci w wieku przedszkolnym sÄ… szczególnie nara\one na ołów pochodzÄ…cy z otaczajÄ…cego Å›rodowiska. Wynika to ze skÅ‚onnoÅ›ci do lizania i \ucia czy zjadania ciaÅ‚ obcych. Za główne zródÅ‚o nadmiernego wchÅ‚aniania oÅ‚owiu przez dzieci uwa\a siÄ™ farby wytwarzane z u\yciem zwiÄ…zków oÅ‚owiu. Ponadto stwierdzono, \e ró\nego rodzaju kosmetyki mogÄ… stanowić powa\ne nara\enia dzieci. Losy w organizmie. Ilość oÅ‚owiu wchÅ‚anianego ze Å›rodowiska do organizmu czÅ‚owieka zale\y od postaci, w jakiej wystÄ™puje ten metal, drogi wchÅ‚aniania, okresu nara\enia, pÅ‚ci i wieku. Ołów wchÅ‚oniÄ™ty
[ Pobierz całość w formacie PDF ] zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plkarro31.pev.pl
|
|
|